glasvleugelpijlstaart Hemaris fuciformis

Familie

pijlstaarten (SPHINGIDAE)

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Komt vooral voor in de duinen en lokaal op de zandgronden in het binnenland. RL: niet bedreigd.

Rode lijst

niet bedreigd

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Eind april-eind augustus in twee generaties; de tweede generatie is gewoonlijk minder talrijk. De vlinders vliegen overdag bij zonnig weer, met name in de late ochtend en de vroege middag. Ze foerageren op buisvormige bloemen van onder andere slangenkruid, kleine ratelaar, kamperfoelie, rododendron, echte koekoeksbloem en op vlinderstruik.

Levenscyclus

Rups: juni-augustus. De soort overwintert als pop in de grond.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Broad-bordered Bee Hawk-moth

Duitse naam

Hummelschwärmer

Franse naam

le Sphinx gazé , le Sphinx fuciforme , le Sphinx du chèvrefeuille

Oud Nederlandse naam

breedgerande hommelvlinder, duifkruidpijlstaart

Synoniemen

Macroglossa fuciformis

Meer

Toelichting Nederlandse naam

Glasvleugelpijlstaart is een oude naam die ook al door Ter Haar in 'Onze Vlinders' wordt gebruikt. Bij Ter Haar was het nog glasvleugelige pijlstaart.
Pijlstaart verwijst naar het staartje of 'pijl' op het laatste segment van de rups.
De vleugels zijn doorzichtig als glas.

Meer over Nederlandse namen

Ondersoorten

Macroglossa fuciformis (Linnaeus, 1758)

Toelichting wetenschappelijke naam

Hemaris: hemera is de dag, wijzend op het dagactieve karakter van dit genus.
fuciformis: fucus is een hommel en forma is de vorm van; uiteraard wijzend op de grote gelijkenis met wespachtigen.

Auteursnaam en jaartal

(Linnaeus, 1758)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 20-24 mm. Lijkt op hommels en wolzwevers. Langs de randen van de voor- en de achtervleugel bevindt zich een brede roodbruine zoom. Kenmerkend is dat de tamelijk brede cel, die in het wortelveld langs de voorrand van de voorvleugel ligt, door een duidelijke donkerbruine ader in tweeën is gedeeld. Het achterlijf is bont gekleurd met twee opvallende witte vlekken op de zijkant en een roodachtig bruine band, die door het wegslijten van de haren uiteindelijk zwart wordt. Verse vlinders hebben een dunne laag lichtbruine schubben op hun vleugels die echter al tijdens de eerste vlucht loslaten en verdwijnen, waarna de kenmerkende doorschijnende vleugels overblijven.

Kenmerken rups

Tot 35 mm; lichaam helder groen met op de rug een witte zweem; onderzijde roodachtig bruin; spiracula in roodachtig bruine vlekken geplaatst; hoorn op segment elf met violette basis naar boven toe verlopend naar donkerbruin; kop donker blauwachtig groen.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de hommelvlinder (H. tityus) en de kolibrievlinder (Macroglossum stellatarum).

Gelijkende soorten rups

Populierenpijlstaart (Laothoe populi), pauwoogpijlstaart (Smerinthus ocellata) en lindepijlstaart (Mimas tiliae).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Gelijkende soorten vlinder

Gelijkende soorten rups

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Brede bospaden, open plekken in het bos, heiden en duinen.

Planten

Kamperfoelie en sneeuwbes.

Waardplant

Kamperfoelie
Lonicera

Sneeuwbes
Symphoricarpos

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie pijlstaarten (SPHINGIDAE)

Alle soorten uit deze familie