berkenhermelijnvlinder Furcula bicuspis

Familie

tandvlinders (NOTODONTIDAE)

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Komt verspreid over het land voor; in de westelijke helft van het land wordt deze soort relatief weinig waargenomen. RL: bedreigd.

Rode lijst

bedreigd

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Eind april-eind augustus in één, wellicht twee generaties. Komt op licht.

Levenscyclus

Rups: juni-augustus. De soort overwintert als pop in een stevige cocon tegen de bast van de waardplant.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Alder Kitten

Duitse naam

Birken-Gabelschwanz

Franse naam

la Harpye bicuspide , la Dicranoure bicuspide

Synoniemen

Harpyia bicuspis, Cerura bicuspis

Meer

Toelichting Nederlandse naam

De belangrijkste waardplant van de berkenhermelijnvlinder is berk.
Voor een toelichting op de relatie met het zoogdiertje hermelijn zie Cerura erminea.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Furcula: furcula is een vorkje, naar de twee anale aanhangsels van de rups.
bicuspis: bis-, bi- is twee en cuspis is een scherpe punt. Naar de twee anale sprieten van de rups.

Auteursnaam en jaartal

(Borkhausen, 1790)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 16-19 mm. Een kleine tandvlinder met een intens zwartachtig grijze middenband op de zuiver witte voorvleugel. Deze middenband is in de richting van de voorrand vrij smal toegeknepen en loopt breed uit in de richting van de binnenrand; de buitenrand van de middenband reikt soms helemaal tot aan de binnenrandhoek. De halve band bij de vleugelpunt en de grote vlek op het borststuk hebben dezelfde donkere kleur.

Kenmerken rups

Tot 40 mm; dik, versmald naar het achtereind, dat in twee lange staarten uitloopt; lichaam groen met op de rugzijde van de segmenten vier tot elf een witgezoomde, donker purperachtig bruine zadelvormige band en op de rugzijde van de segmenten een en twee een uitgerekte driehoekigge vlek; segment twee met een klein puntig bultje op de rug; kop donker roodachtig bruin.

Gelijkende soorten vlinder

Bij de kleine hermelijnvlinder (F. furcula) en de wilgenhermelijnvlinder F. bifida is de voorvleugel fijn zwart bestoven en zijn de donkere delen van de tekening lichter grijs; de binnenrand van de middenband loopt bij deze twee soorten altijd vrijwel recht.

Gelijkende soorten rups

Hermelijnvlinder (Cerura vinula), witte hermelijnvlinder (Cerura erminea), kleine hermelijnvlinder (Furcula furcula) en wilgenhermelijnvlinder (Furcula bifida).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Bossen en hakhout.

Planten

Berk en soms zwarte els.

Waardplant

Els
Alnus

Berk
Betula

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie tandvlinders (NOTODONTIDAE)

Alle soorten uit deze familie