dennenspanner Bupalus piniaria

Familie

spanners (GEOMETRIDAE)

Zeldzaamheid

Algemeen. Komt vooral voor op de zandgronden in het binnenland en in de duinen; daarbuiten wordt de soort ook af en toe waargenomen. RL: niet bedreigd.

Rode lijst

niet bedreigd

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Begin mei-eind juli in één generatie. Op warme dagen vliegen de mannetjes rond naaldbomen, vooral volgroeide dennen. Zowel mannetjes als vrouwtjes kunnen uit de takken worden geklopt en komen op licht, de mannetjes soms in redelijke aantallen.

Levenscyclus

Rups: juli-oktober. De soort overwintert als pop tussen afgevallen naalden op de grond of in de strooisellaag.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Bordered White

Duitse naam

Kiefernspanner

Franse naam

la Fidonie du pin , la Phalène du pin

Oud Nederlandse naam

anomalusvlinder, de vlinder anomalus, gestreepte dennenspanner

Synoniemen

Fidonia piniaria, Bupala piniaria, Bupalus piniarius

Meer

Toelichting Nederlandse naam

De rups van deze soort leeft op naaldbomen waaronder ook dennen.
In de bosbouw wordt dennenspanner al heel lang gebruikt.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Bupalus: bupalus is een Griekse beeldhouwer.
piniaria: Pinus is het plantengeslacht den, de waardplant zoals ook Linnaeus al aangeeft.

Auteursnaam en jaartal

(Linnaeus, 1758)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 17-19 mm. Bij het mannetje is de bovenkant van de voorvleugel zwartbruin langs de omtrek en in de vleugelpunt; het binnenste deel van de vleugel is witachtig geel. Bij het vrouwtje zijn de randen en de vleugelpunt middelbruin en is het binnenste deel van de vleugel lichtbruin. Net als een dagvlinder houdt deze soort de vleugels in rust tegen elkaar boven het lichaam, waarbij de witachtige streep en de donkere dwarslijnen op de onderzijde van de achtervleugel opvallen. Bij het mannetje zijn de antennen geveerd, bij het vrouwtje niet.

Kenmerken rups

Tot 30 mm; lichaam helder groen met over de rug een brede, zwartgezoomde, witte middenstreep en een gele, met donkergroen gezoomde lengtestreep op de flanken; kop groen.

Gelijkende soorten rups

Hoekbanddennenspanner (Pennithera firmata), sparspanner (Thera variata), schijn-sparspanner (Thera britannica), naaldboomspanner (Thera obeliscata), jeneverbesspanner (Thera juniperata), streepjesdwergspanner (Eupithecia intricata), lariksdwergspanner (Eupithecia lariciata), dennenbandspanner (Pungeleria capreolaria), lariksspanner (Macaria signaria) en gerimpelde spanner (Macaria liturata).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Naaldbossen en heiden met naaldbomen; volgroeide bomen hebben vaak de voorkeur.

Planten

Vooral den; als er te weinig dennen aanwezig zijn ook andere naaldbomen.

Waardplant

Lariks
Larix

Spar
Picea

Den
Pinus

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

Alle soorten uit deze familie