grote vierbandspanner Xanthorhoe quadrifasiata

Familie

spanners (GEOMETRIDAE)

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Komt verspreid over het land lokaal voor; de meeste waarnemingen komen uit de duinen, uit het oosten van het land en uit Zuid-Limburg. RL: bedreigd.

Rode lijst

bedreigd

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Eind april-eind augustus in één generatie. De vlinders vliegen vanaf de schemering en komen op licht. Overdag vliegen ze soms op vanuit struiken of vanaf boomstammen.

Levenscyclus

Rups: juli-mei. De soort overwintert als jonge rups, maar verlaat op zachte winterdagen soms zijn schuilplaats om te foerageren; verpopt zich in losse aarde.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Large Twin-spot Carpet

Duitse naam

Vierbinden-Blattspanner

Franse naam

la Phalène quadrifasciée

Oud Nederlandse naam

vierbandspanner

Synoniemen

Xanthorhoe quadrifasciaria, Larentia quadrifasciaria, Eubolia quadrifasciaria, Cidaria quadrifasciata, Ochyria quadrifasciata, Xanthorhoe quadrifasciata, Eubolia ligustraria

Meer

Toelichting Nederlandse naam

De bandspanners hebben een bandtekening dwars over de vleugels.
Er zijn drie soorten in het Genus Xanthorhoe die aangeduid worden met vierbandspanner (zie Xanthorhoe ferrugata). Hier gaat het om de grootste van deze drie.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Xanthorhoe: xanthos is geel en rhoe is een stroom, een rivier; verwijzend naar de gelige kronkellijnen die een aantal soorten van dit genus kenmerken.
quadrifasiata: quadrifasiata is een verschrijving van quadrifasciata. Quadri is vier en fascia is band. Naar het aantal banden op de voorvleugels die, met een beetje goede wil, op vier geschat kunnen worden.

Auteursnaam en jaartal

(Clerck, 1759)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 14-16 mm. Een vrij goed te onderscheiden lichtbruine of grijsachtig bruine bandspanner die meestal iets groter is dan de vierbandspanner (X. ferrugata) en de bruine vierbandspanner (X. spadicearia). De tamelijk opvallende brede, grijs met bruingrijze middenband heeft donker gekleurde randzones met zwartachtige lijnen, soms verdonkerd tot nagenoeg geheel zwarte bandjes. In het lichtere gedeelte daartussen bevindt zich een donkere, enigszins uitgerekte middenstip. Er komen ook varianten voor met een volledig donkere zwartachtige middenband (met vaak een oranjebruine zone daaronder). In de vleugelpunt bevindt zich meestal een klein donker streepje en in het zoomveld een vage dubbele vlek.

Gelijkende soorten vlinder

De vierbandspanner (X. ferrugata) en de springzaadbandspanner (X. biriviata) hebben meestal een bredere donkerdere en regelmatiger gevormde middenband met een minder opvallende middenstip; ook is bij deze soorten de zone tussen de achterrand en de middenband nooit zo donker. De bruine vierbandspanner (X. spadicearia) is meestal iets kleiner en heeft eveneens een regelmatiger gevormde middenband.

Gelijkende soorten rups

Springzaadbandspanner (Xanthorhoe biriviata), koolbandspanner (Xanthorhoe designata), bruine vierbandspanner (Xanthorhoe spadicearia), vierbandspanner (Xanthorhoe ferrugata), geoogde bandspanner (Xanthorhoe montanata), zwartbandspanner (Xanthorhoe fluctuata), scherphoekbandspanner (Euphyia unangulata) en egale bosrankspanner (Horisme tersata).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Vochtige (oude) loofbossen, wilgenstruwelen in moerasachtige gebieden, duinen en met struiken begroeide heiden.

Planten

Diverse kruidachtige planten, zoals walstro en zuring.

Waardplant

Walstro
Galium

Zuring
Rumex

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

Alle soorten uit deze familie